Herbeleef ‘Het DNA van de Merovingen’

Wie zijn de geheimzinnige Merovingen die 1300 jaar geleden in onze contreien rondliepen? En wat kan de ontdekking en wetenschappelijk onderzoek van een grafveld met 53 laat-Merovingische skeletten in Koksijde nog betekenen voor ons vandaag?

©Fotografie Lambert J. Derenette en Linda Renette

Op 19 november vond in cultuurcentrum CasinoKoksijde de conferentie “Het DNA van de Merovingen” plaats. Een tiental sprekers en meer dan 200 geïnteresseerden kwamen er samen om een antwoord te zoeken op de vele vragen omtrent die ‘duistere’ Merovingische periode en de opvallende vondst in het Koksijdse zand. Het accent werd gelegd op de link met vandaag: wat kunnen we leren uit het onderzoek?

Het werd een bijzonder evenement. De unieke samenwerking tussen heemkundigen, erfgoedvrijwilligers, professionele archeologen en academici in het kader van de conferentie maakte duidelijk dat de Merovingen zoveel jaren later inspirerend blijven werken.

Kon je er niet bij zijn? Niet getreurd, hieronder kan je de conferentie (her)beleven.

Let op: het genetisch- en isotopenonderzoek is nog niet volledig afgerond waardoor sommige onderzoeksresultaten nog niet meegedeeld kunnen worden. Blijf het project zeker volgen via merovingerdna.be en de mediakanalen van Histories en Abdijmuseum Ten Duinen en ontdek de definitieve onderzoeksresultaten in de loop van 2022.

Overzicht

De Merovingische microbe bij erfgoedvrijwilligers 

De Middeleeuwen een duistere en oninteressante periode? Deze erfgoedvrijwilligers denken daar anders over! Maak kennis met vrijwilligers die gebeten zijn door de Merovingische microbe en ontdek hoe de mysterieuze periode vandaag erfgoedvrijwilligers blijft inspireren.

 

Inleiding door Dirk Vanclooster 

Dirk Vanclooster is directeur van het Abdijmuseum Ten Duinen in Koksijde. Hij neemt je mee doorheen de kroniek van het MerovingerDNA-project. Het verhaal begint wanneer tijdens de bouw van het nieuwe Koksijdse politiekantoor in 2016 een oplettende kraanman op botmateriaal stoot. Na de opgravingen geeft de site zijn geheimen prijs: er duiken maar liefst 53 skeletten op. De ontdekking roept vragen op: wat is de link met vandaag?

 

Anton Ervynck: Het jaar 700, in een dorpje langs de Vlaamse kust 

Dr. Anton Ervynck is als onderzoeker verbonden aan het Agentschap voor Onroerend Erfgoed. Hij legt stapsgewijs uit hoe de opgravingen in zijn werk gingen en geeft daarna uitleg bij de site. Uit welke tijd stammen de nederzetting én het grafveld? Hoe ging het leven eraan toe? Wat is het profiel van de skeletten, en vooral: wat kunnen die skeletten ons vertellen over hun manier van leven?

 

Frans Theuws: De rurale bevolking van Merovingisch Noord-Gallië als motor van de economie

Prof. dr. Frans Theuws is onderzoeker aan de Universiteit van Leiden (NL). In zijn lezing focust hij op de belangrijkste onderzoeksvragen betreffende de post-Romeinse samenleving. Hoe werd die samenleving georganiseerd? Hoe zag de economie eruit en welke rol speelde de bevolking daarin?

 

Rica Annaert: Wat na de Romeinen? Een nieuwe kijk op de vroege middeleeuwen in Vlaanderen

Dr. Rica Annaert is als onderzoekster verbonden aan het Agentschap voor Onroerend Erfgoed. Ze maakt de stand van zaken op omtrent de onderzoeksgegevens voor Vlaanderen. De gevoerde onderzoeken linkt ze aan enkele hardnekkige paradigma’s over de Merovingische periode. Wat zegt het onderzoek over de maatschappij in Noord-Francia tijdens de 4e tot 6e eeuw? Is er wel degelijk sprake van de ‘duistere middeleeuwen’?

 

Rachèl Spros: Merovingers in Koksijde? Of niet? 

Drs. Rachèl Spros is doctoraatstudente aan de VUB. In haar lezing vertelt ze hoe ze aan de hand van isotopenonderzoek mee de geheimen rond de Koksijdse Merovingers hielp blootleggen. 

Omdat het isotopenonderzoek op de Merovingische skeletten nog niet is afgerond, is het nog even wachten op de eigenlijke onderzoeksresultaten. Daarom zie je hier slechts een fragment uit de lezing van Rachèl. Blijf het project volgen via merovingerdna.be om de finale onderzoeksresultaten te weten te komen.

 

Maarten Larmuseau: DNA uit de vroege middeleeuwen

Prof. dr. Maarten Larmuseau is professor in de genetische genealogie en genetisch erfgoed aan de KU Leuven en UAntwerpen, en medewerker bij Histories vzw. Hij geeft uitleg bij wat we verstaan onder genetica in archeologisch onderzoek en zet stapsgewijs het oud DNA-onderzoek op de Merovingische skeletten uiteen. Hoe pak je zo’n onderzoek aan? Wat is de relevantie hiervan?  

Omdat het genetisch onderzoek op de Merovingische skeletten nog niet volledig is afgerond, is het nog even wachten op de definitieve onderzoeksresultaten. Daarom zie je hier slechts een fragment uit de lezing van Maarten. Blijf het project volgen via merovingerdna.be om de finale onderzoeksresultaten te weten te komen.

 

Panelgesprek: Wat betekenen de Merovingen (en hun DNA) vandaag nog voor ons?

De conferentie “Het DNA van de Merovingen” werd afgesloten met een panelgesprek. We horen Prof. dr. Marc Jacobs (UAntwerpen en VUB), Prof. dr. Frans Theuws (Universiteit Leiden), Alexander Lehouck (Abdijmuseum Ten Duinen) en Prof. dr. Maarten Larmuseau (KU Leuven, UAntwerpen en Histories vzw) aan het woord. Prof. dr. Olga Van Oost (FARO, VUB) is moderator in het gesprek waarin enkele vraagstukken aan bod komen. Centraal staat de – eerder negatieve – beeldvorming van de Middeleeuwen en de (on)bekendheid van de Merovingische periode in het bijzonder. Hoe kan dit onderzoek bijdragen aan een positievere beeldvorming en een grotere bekendheid voor de Merovingen?